Na ratunek żyłom – Arnika górska

Arnika górska dziko występuje w Europie środkowej i zachodniej, czasami w południowej. Bardzo rzadko znaleźć ją można na niżu – często w górach. W Polsce można ja napotkać w Sudetach i Bieszczadach. Rośnie na polanach, porębach i skrajach lasów.

Arnika ma pojedyncza łodygę, na której rośnie od 2 do 4 liści łodygowych. Na szczycie osadzony jest szczytowo spory kwiat. Kwiaty są koloru złocistożółtego. Liście odziomkowe odwrotnie lub podłużnie jajowate, zebrane w rozetkę. Owocem jest szorstko owłosiona niełupka. Roślina ta podlega całkowitej ochronie.

Arnika górska

Zastosowanie

Kwiat arniki górskiej zawiera olejki eteryczne, flawonoidy, gorczyce, cholinę, garbniki, saponiny, inulinę, śluzy, terpeny, kwasy organiczne – kawowy, chlorogenowy, tłuszcze, węglowodany, fitosterole i karotenoidy.

Piękne kwiaty arniki posiadają działanie bakteriostatyczne, które to wzmacniają ścianki naczyń włosowatych. Zapobiegają przez to przekrwieniom i tworzeniu się zakrzepów żylnych. Dzięki temu wydatnie zmniejszają obrzęki oraz wysięki. Stosowanie wewnętrzne arniki poprawia i podnosi ciśnienie krwi, poprawia krążenie w kończynach oraz mózgu. Ma właściwości żółciopędne, lekko moczopędne, przeciwzapalne i przeciwobrzękowe.

 Arnika w warunkach domowych stosowana jest najczęściej zewnętrznie. Występuje w postaci naparu oraz nalewek spirytusowych, często sprzedawanych w aptekach czy sklepach zielarskich. Najczęściej robi się okłady lub kompresy. Idealnie sprawdza się przy stłuczeniach, krwiakach, obrzękach oparzeniach I i II stopnia, wylewach podskórnych i uszkodzeniach skóry, wykorzystywane przy reumatyzmie, a także przy ukąszeniach owadów i egzemach. Do przygotowania odwaru z kwiatów potrzebna jest 1 łyżeczka rozdrobnionych koszyczków kwiatowych, które zalewa się 1 szklanką wody i gotuje się przez kilka minut.  Pozostawia się na 15 minut do naciągnięcia.

 Jak przygotować nalewkę spirytusową z arniki? Najlepiej zalewając jej kwiaty spirytusem w stosunku 1:10 lub na 100 koszyczków arniki górskiej – 1 litr wódki. Do okładów i kompresów używa się 1 łyżeczki takiej nalewki rozpuszczonej w przygotowanej zimniej wodzie (ok. pół szklanki)

Ciekawostka:

Arnika górska znana już od starożytności niestety nie miała większego znaczenia w lecznictwie w tamtych czasach. We wczesnym średniowieczu zwraca na nią uwagę św. Hildegarda, która to uważa ją za afrodyzjak. W lecznictwie zaczyna dopiero nabierać znaczenia od końca XVI wieku, kiedy to wprowadzono ja do upraw na terenie Europy Środkowej, a w XVIII wieku znalazła się już w aptekach.

W wierzeniach ludowych mówiono, że rośliny te wtykane na krańcach pól chronią zbiory przed gradobiciem. Natomiast zawieszane w domostwach strzegą przed piorunami. Najlepsze właściwości miały posiadać kwiaty, które były zbierane w dniu św. Jana. W medycynie ludowej używano całego ziela, kwiatów a nawet korzeni. Był to bardzo dobry lek na epilepsję oraz wylewy. Równie często stosowana była na wstrząsy mózgu, ból serca oraz tzw. podźwignięcie.